Opieka paliatywna polega na interdyscyplinarnych działaniach mających na celu poprawę jakości życia chorego. Chodzi tu nie tylko o uśmierzanie bólu czy zapobieganie powikłaniom. Medycyna paliatywna pozwala na postrzeganie umierania w sposób daleko bardziej złożony. Uwzględnienia wpływ, jaki postępująca choroba wywiera na psychikę pacjenta i jego rodziny. Właśnie dlatego wysoko wykwalifikowani psychologowie odgrywają w hospicjach kluczową rolę.

Wiele osób wciąż jednak obawia się skorzystać z ich pomocy. Dla jednych wiąże się to z fałszywymi przekonaniami dotyczącymi braku społecznej akceptacji dla tego rodzaju opieki. Inni nie chcą łagodzić własnego cierpienia w żaden sposób, uważając to za swego rodzaju brak lojalności wobec chorych bliskich. Tymczasem psycholog może naprawdę pomóc pacjentom hospicjum i osobom, które czują się z nimi związane. Co ważne, obowiązuje go Kodeks Etyczno-Zawodowy, zgodnie z którym jest zobowiązany do zachowania tajemnicy lekarskiej. 

Czym jest psychologia paliatywna?

Psycholog sprawujący opiekę nad pacjentem ośrodka medycyny paliatywnej i hospicyjnej musi być specjalistą w swojej dziedzinie. Umierającym chorym często towarzyszy smutek, złość i strach. Niejednokrotnie pojawiają się także wyrzuty sumienia, jeśli w poczuciu chorej osoby bilans jej życia wychodzi negatywnie. W rzeczywistości nie ma człowieka bez skazy. Aby nie popełniać błędów, trzeba by w ogóle nie funkcjonować. Jednak u schyłku życia wszelkie emocje budzą się ze zdwojoną siłą. 

Psycholog pracujący w hospicjum dobrze zna etapy godzenia się z chorobą i śmiercią, a także poszczególne fazy żałoby. Jest obeznany ze słownictwem typowym dla opieki paliatywnej, które dobrze opisuje to, z czym zmagają się jego podopieczni, a jednocześnie nie przysparza im dodatkowych cierpień. Potrafi także zorientować się, czy jego słowa są rozumiane, co jest szczególnie ważne przy pacjentach, u których choroba lub wiek osłabiły możliwości poznawcze.

Zadania psychologa w opiece paliatywnej.

Podczas pierwszych kontaktów z chorym psycholog określa stopień świadomości pacjenta i obrazuje relacje, jakie panują w jego rodzinie. Najlepiej, kiedy zbierane informacje pochodzą nie tylko od podopiecznego hospicjum, ale również od jego bliskich. Padają również pytania o to, jak chory zapatruje się na swój pobyt w hospicjum stacjonarnym lub pomoc w ramach hospicjum domowego. Na tym etapie osoba odpowiedzialna za psychologiczną opiekę paliatywną może określić, z jakimi trudnościami boryka się pacjent i zdobyć zaufanie niezbędne do dalszej pracy.

Podstawowym zadaniem psychologa są rozmowy z chorym i udzielanie mu wsparcia w trudnej sytuacji, w jakiej się znalazł. Nie oznacza to jednak, że jest to pełen zakres jego obowiązków. Psycholog obejmuje również opieką bliskich swojego pacjenta. W ten sposób może działać skuteczniej i zwiększać wzajemne zrozumienie w rodzinie. Podpowiada też poszczególnym osobom, w jaki sposób mogą pomóc w kryzysie samym sobie i innym.

Psycholog pełni także rolę konsultanta dla rodziny i personelu medycznego zajmującego się chorym. Stałym elementem opieki paliatywnej jest konieczność udzielania pacjentom trudnych informacji. Tymczasem nie każdy chory chce być informowany o wszystkim. Nawet, jeśli sobie tego życzy, pewne informacje można przekazać w sposób łagodny, choć z początku wydaje się, że jest to niemożliwe. Psycholog pomaga w podjęciu decyzji o właściwym przekazie, co może złagodzić cierpienie zarówno chorego, jak i jego otoczenia.